نام این کانی برگرفته از نام رودخانه Achates در شبه جزیره سیسیل می‌باشد.
عقیق سنگی نیمه قیمتی از خانواده کانی کوارتز می‌باشد.
این سنگ از تنوع نیمه شفاف و مات و از لایه‌های کلسدونی است. این لایه‌ها شاید
هر یک به رنگی یا همرنگ باشند حتی و یا به تناوب لایه‌هایی از اپال در بین آن‌ها وجود داشته باشد.
رنگ سنگ عقیق بسته به عناصر همراه آن در انواع مختلف سفید، سبز، آبی، قرمز، مشکی و… دیده می‌شود.
نحوه تشکیل عقیق (ژنز)
آذرین، رسوبی و دگرگونی می‌توانند محیط مناسبی برای تشکیل آگات‌ها باشند
اما جایگاه اصلی آن‌ها محیط‌های آتش‌فشانی با ترکیب اسیدی و بازالتی فاقد سیلیس است.
ساختمان لایه‌ای و پوسته‌ای و نواری شکل آگات به چند دلیل است:
۱٫ مربوط به انباشتگی مواد مختلف است که رنگ‌های گوناگون نواری شکل در عقیق ایجاد می‌کند.
۲٫ مرتبط با اختلاف شفافیت رنگ‌های پدید آمده می‌باشد.
وجود سنگ میزبان حدواسط تا بازیک در منطقه به خاطر تامین عناصر رنگزای Ti, Ni, Mn, Fe تنوع رنگی در آگات‌ها ایجاد کرده است.
مناطق آگات‌زایی شده غالبا تابع زون‌های دگرسانی منطقه می‌باشند.
فرایندهای هیدروترمالی بر روی سنگ میزبان اثر گذاشته و با شست و شوی سیلیس از متن سنگ و ترسیب مجدد آن در حفرات و شکستگی سنگ میزبان، انواع عقیق‌ها ایجاد گشته‌اند.
مناطق آگات‌زایی شده غالبا تابع زون‌های دگرسانی منطقه می‌باشند.
فرایندهای هیدروترمالی بر روی سنگ میزبان اثر گذاشته و با شست و شوی سیلیس از متن سنگ و ترسیب مجدد آن در حفرات و شکستگی سنگ میزبان، انواع عقیق‌ها ایجاد گشته‌اند.
برخی مناطق آگات‌زایی مانند نوار شرقی و مناطق کویری (خراسان و کرمان) و شمال غرب ایران (میانه و اردبیل، عقیق‌هایی از این نوع را در خود جای داده‌اند.
نقطه ذوب کانی‌های سیلیس‌‌دار زمانیکه آب‌های داغ منتج از فعالیت‌های هیدروترمالی حضور دارند به شدت پایین آمده در نتیجه سیلیس به صورت محلول درمی‌آید.
سیلیس‌های حل شده دوباره در نتیجه کاهش درجه حرارت محیط در سیستم درز و شکستگی و حفرات سنگ میزبان (آندزیت بازالتی) به فرم کلسدونی و آگات ته نشست می‌شوند.
سرد شدن تدریجی محلول سیلیسی در مراحل اولیه در داخل حفرات، حالت نواری در حاشیه و محل تماس آن با سنگ میزبان ایجاد می‌کند.
ضمن اینکه با کاهش بیشتر دما و گذشت زمان در بخش مرکزی آگات‌ها بلورهای درشت و شفاف کوارتز رشد می‌نمایند.
ضخامت بلوردان‌ها غالبا یکسان است. قسمت داخلی بلوردان‌ها توسط لایه‌های عقیق یا بلورهای میکروسکپی پر می‌شود و حفره مرکزی به دلیل بودن جا در بلورهای کوارتز، می‌توانند رشد نمایند.
